Sprawy rodzinne są procedowane według kodeksu postępowania cywilnego, a czas epidemii przyniósł kilka uregulowań dotyczący biegu terminów sądowych i procesowych, które spowodowały pewien chaos informacyjny. Z punktu widzenia klientów bardzo ważna jest odpowiedź na pytanie, kiedy i jakie terminy uległy zawieszeniu, a co ważniejsze na obecną chwilę, kiedy nastąpi ich odwieszenie. Spróbujmy nieco uporządkować chronologię aktów prawnych oraz strumień płynących z nich informacji.
Na początek mały słowniczek, który pozwoli nam zrozumieć temat. Przez termin procesowy należy rozumieć pewien okres, w którym ma być lub może być podjęta czynność procesowa wywołująca określone skutki procesowe. Terminy procesowe mogą być terminami ustawowymi, sądowymi lub umownymi. Użyte zaś w art. 15 zzs ustawy z dnia 2 marca 2020 r . o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374) sformułowanie „terminy procesowe i sądowe” na potrzeby postępowania cywilnego rozumieć należy jako wszelkie terminy procesowe.
Z uwagi na ograniczenie pracy sądów i problemy z doręczeniami pism, pierwsza nowela tarczy antykryzowej wprowadziła z dniem 31 marca 2020 r. generalną zasadę zawieszenia terminów sądowych i procesowych. Jednakże 18 kwietnia 2020 r. , czyli w dniu wejścia w życie tarczy antykryzysowej 2.0., wprowadzono fakultatywną możliwość odstąpienia przez sąd od generalnej zasady wstrzymującej bieg terminów sądowych (art. 15 zzs ust.4). O ile zasada zawieszenia terminów z 31 marca została odpowiednio nagłośniona w przestrzeni publicznej, o tyle zmiana z 18 kwietnia nie zyskała już tak dużej uwagi mediów. To zaś spowodowało, że niektórzy klienci byli bardzo zdziwieni, kiedy otrzymali pismo z sądu informujące, że w ich sprawie bieg terminów procesowych nie ulega wstrzymaniu ani zawieszeniu. Sąd mógł podjąć taką decyzję, jeżeli wymagał tego interes publiczny lub ważny interes strony. W rezultacie klient został zobowiązany do dokonania czynności w wyznaczonym terminie, a w przypadku zarządzenia biegu terminu następują skutki, które ustawa wiąże z upływem terminu.
Następnie kolejna ustawa, która weszła w życie z dniem 16 maja 2020 r., nie pozostawia wątpliwości, że wznowienie biegu terminów w postępowaniach następuje po upływie 7 dni od dnia jej wejścia w życie. Policzmy to razem. 16 maja (dzień wejścia w życie) plus 7 dni oznacza, że dzień wznowienia terminów wypada w sobotę 23 maja. Nie kończymy jednak na tym arytmetyki. Należy dodatkowo uwzględnić treść art. 115 kodeksu cywilnego, który stanowi, że jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. A zatem bieg terminów w postępowaniach cywilnych co do zasady zostaje wznowiony w poniedziałek 25 maja 2020 r. Koniec zadania.
A zatem terminy “były zamrożone” od 31 marca do 25 maja 2020 r. W niektórych sprawach jednak, sąd mógł podjąć decyzję, że bieg terminu nie ulega wstrzymaniu ani zawieszeniu.